2019 yılı sonlarında Çin’de SARS-CoV-2 adlı yeni bir koronavirüs türü ortaya çıktı. Bu virüs ortaya çıktığı günden bugüne dünyadaki birçok ülkeye yayıldı ve birçok hayatı alt üst etti. Koronavirüsler, hem insanları hem de hayvanları enfekte edebilen çok çeşitli bir virüs ailesidir. birkaç tip koronavirüs, insanlarda hafif üst solunum yolu gibi ya da Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) ve Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) gibi daha ciddi solunum yolu hastalıklarına neden olabilir. SARS-CoV-2 enfeksiyonu da Covid-19 adı verilen bir solunum hastalığına neden oluyor. Bununla birlikte, bir yandan dünyanın dört bir yanında aşı çalışmaları devam ederken diğer yandan da bilim insanları bu yeni koronavirüsü anlamaya ve izlemeye çalışıyorlar. Bu ciddi hastalığın belirti ve semptomlarını ve diğer durumlardan nasıl farklı olduğunu anlayabilmek önemlidir. İşte bilimsel cevaplarla Covid-19 hakkında bilmeniz gerekenler.
1.Covid-19 Nedir?
Covid-19, en son keşfedilen koronavirüsün neden olduğu bulaşıcı hastalıktır. Bu yeni virüs ve hastalık, Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde salgın başlamadan önce bilinmiyordu. Covid-19 şu anda küresel olarak birçok ülkeyi etkileyen bir salgın.
2.Covid-19’un Belirtileri Nelerdir?
Covid-19’un en yaygın belirtileri ateş, kuru öksürük ve yorgunluktur. Daha az yaygın olan ve bazı hastaları etkileyebilecek diğer semptomlar arasında ağrı ve sızılar, burun tıkanıklığı, baş ağrısı, konjunktivit, boğaz ağrısı, ishal, tat veya koku kaybı, ciltte kızarıklık, parmaklarda veya ayak parmaklarında renk değişikliği sayılabilir. Bu semptomlar genellikle hafiftir ve yavaş yavaş başlar. Bazı insanlar enfekte olur, ancak yalnızca çok hafif semptomlar görülür.
Çoğu kişi (yaklaşık % 80), hastanede tedaviye ihtiyaç duymadan iyileşir. Covid-19 olan her 5 kişiden yaklaşık 1’i ciddi şekilde hastalanır ve nefes almada güçlük çeker. Yaşlı insanlar ve yüksek tansiyon, kalp ve akciğer sorunları, diyabet veya kanser gibi altta yatan tıbbi sorunları olanların, ciddi hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Bununla birlikte, herkes Covid-19’a yakalanabilir ve ciddi şekilde hastalanabilir. Koronavirüs belirtileri ile ilgili bilgi almak için buradaki yazıya göz atabilirsiniz.
3.Covid-19 Belirtileri Varsa Ne Yapmalıyız?
Hafif öksürük veya hafif ateş gibi küçük belirtileriniz varsa, genellikle tıbbi yardım almanıza gerek yoktur. Bu durumda evde kalarak kendinizi izole etmeniz ve semptomlarınızı izlemeniz önerilir. Bununla birlikte, ateş belirtilerini görmezden gelmemeniz önemlidir. Tıbbi yardım almanız gerekiyorsa, sağlık kuruluşuna gittiğinizde mümkünse maske takın, diğer insanlardan en az 1 metre uzakta durun ve ellerinizle yüzeylere dokunmayın.
4.Covid-19’dan Korunma Yolları Nelerdir?
El hijyenine dikkat etmek ve maske etmek her zaman kendinizi ve başkalarını korumanın en iyi yoludur. Mümkün olduğunda, kendinizle başkaları arasında en az 1 metrelik bir mesafe bırakın. Bu, özellikle öksüren veya hapşıran birinin yanındaysanız önemlidir. Bazı enfekte kişiler henüz semptom göstermeyebileceğinden veya semptomları hafif olabileceğinden, Covid-19’un dolaştığı bir bölgedeyseniz herkesle fiziksel mesafeyi korumak iyi bir fikirdir.
5.Belirti Göstermeyen Covid-19 Bulaştırır Mı?
Covid-19 esas olarak öksüren veya ateş, yorgunluk gibi başka semptomları olan biri tarafından dışarı atılan solunum damlacıkları yoluyla yayılır. Covid-19’lu birçok kişi yalnızca hafif semptomlar yaşar. Bu, özellikle hastalığın erken evrelerinde geçerlidir. Hafif öksürüğü olan ve kendini hasta hissetmeyen birinden Covid-19 kapmak mümkündür. Bazı araştırmalar hiç bir belirti göstermeyen kişilerin Covid-19’u bulaştırabileceğini gösterse de, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) konu ile ilgili araştırmaları değerlendirmeye devam ettiğini belirtiyor.
6.Covid-19 İçin Bir Aşı, İlaç veya Tedavi Var Mı?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Covid-19’un önlenmesi veya tedavi için antibiyotikler dahil insanların kendi kendilerine herhangi bir ilaç almasını önermemektedir. Şu anda Covid-19’u önlemek ve tedavi etmek için aşı ve ilaç geliştirme çabalarını Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) koordine etmekte ve ayrıca birçok ülkede araştırmalar devam etmektedir.
7.Covid-19 Olan Biriyle Yakın Temasa Geçersem Ne Yapmalıyım?
Covid-19’lu biriyle yakın temas halindeyseniz, enfekte olabilirsiniz. Yakın temas, hastalığı olanlarla yaşadığınız veya 1 metreden daha yakın ortamlarda bulunduğunuz anlamına gelir. Bu durumlarda evde kalmak en iyisidir. Bununla birlikte semptomlarınız yoksa, ancak Covid-19’lu yani enfekte bir kişiyle yakın temasınız olduysa, 14 gün boyunca kendinizi karantinaya altına almanız, yani diğer kişilerden izole etmeniz gerekir.
8.Antibiyotikler Covid-19’u Önlemede veya Tedavi Etmede Etkili Midir?
Antibiyotikler virüslere karşı işe yaramaz; sadece bakteriyel enfeksiyonlar üzerinde çalışırlar. Covid-19’a yeni bir koronavirüs türü neden olur, bu nedenle antibiyotikler işe yaramaz. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre antibiyotikler, Covid-19’un önlenmesi veya tedavisi için kullanılmamalıdır.
9.Kendini İzole Etmek Ne Anlama Geliyor?
Kendi kendine izolasyon, Covid-19 semptomları olanlar tarafından, aile üyeleri de dahil olmak üzere toplumdaki diğer kişilere bu hastalığı bulaştırmaktan kaçınmak için alınan önemli bir önlemdir. Kendini izole etmek, ateş, öksürük veya diğer Covid-19 semptomları yaşayan bir kişinin evde kaldığı ve işe, okula veya halka açık yerlere gitmediği zamandır. Bu, gönüllü olarak veya sağlık görevlilerinin tavsiyesine dayalı olarak olabilir.
10.Covid-19 Belirtileri Kaç Günde Belli Olur?
Covid-19’a maruz kalma ile belirtilerin başladığı an arasındaki süre genellikle yaklaşık 5 ile 6 gündür, ancak 1 ile 14 gün arasında da değişebilir.
