COVID-19 tıpkı grip gibi bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır. Bu iki solunum yolu hastalığına farklı virüsler sebep olur. COVID-19, SARS-CoV-2 olarak isimlendirilen yeni koronavirüs enfeksiyonu ile gelişir. Grip ise influenza virüslerinin enfeksiyonu ile gelişir. Grip ile COVID-19 belirtileri benzerlik gösterdiği için sadece belirtilere dayanarak tanı koymak oldukça zordur. Tanıyı doğrulamak için test ve radyolojik görüntüleme gerekli olabilir. Belirtiler açısından grip ve COVID-19 arasında birçok ortak nokta olmakla birlikte ikisi arasında bazı önemli farklılıklar da vardır. COVID-19 ve bu hastalığa sebep olan virüs hakkında hala birçok bilinmeyen olsa da bu yazı güncel araştırmalar ışığında grip ve COVID-19 arasındaki en güncel karşılaştırmadır.
Belirtiler ve Bulgular
Hem COVID-19 hem de grip derece derece değişen belirtilerle yada hiçbir belirti olmadan (asemptomatik) seyredebilir. COVID-19 ve grip için izlenen ortak belirtiler şöyledir: Yüksek ateş, ateşli hissetme, titreme, öksürük, nefes darlığı, zor nefes alma, yorgunluk, bitkin hissetme, boğaz ağrısı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, kas ağrısı, çeşitli vücut ağrıları, baş ağrısı, bazı kişilerde kusma ve ishal (Çocuklarda yetişkinlerden daha yaygındır).
| Grip |
|---|
| Grip virüsleri, yukarıda sıralanan yaygın belirti ve bulgular dahil olmak üzere hafif yada şiddetli hastalığa neden olabilir. |
| COVID-19 |
| Gripten farklı olarak diğer COVID-19 belirti ve bulguları; tat ve koku duyularında farklılık yada bu duyuların tamamen kaybı olabilir. |
Belirtilerin Ortaya Çıkma Süresi
Hem COVID-19 hem de grip için enfekte olan kişinin hastalık belirtilerini göstermesi 1 yada daha fazla gün sürebilir.
| Grip |
|---|
| Tipik olarak, kişi enfeksiyondan sonra 1 ila 4 gün arasında herhangi bir aşamada belirti gösterir. |
| COVID-19 |
| COVID-19 belirtileri gribe göre daha geç ortaya çıkabilir. Tipik olarak, kişi enfekte olduktan 5 gün sonra belirti gösterir. Ancak belirtiler enfeksiyondan 2 gün sonra yada enfeksiyondan 14 gün sonra da ortaya çıkabilir. Bu zaman aralığı değişebilir. |
Birisi virüsü ne kadar süre bulaştırabilir?
Hem COVID-19 hem de grip için, herhangi bir belirti gözlenmeden önce virüsü en az 1 gün boyunca bulaştırmak mümkündür. COVID-19 geçiren birisi grip geçiren birisine göre daha uzun bir süre bulaştırıcı olabilir.
| Grip |
|---|
| Grip çoğu durumda belirtiler ortaya çıkmadan önce yaklaşık 1 gün boyunca bulaşıcı durumdadır. Ve hastalığın ilk 3-4 günü bulaşıcılık durumu en üst seviyededir. Bulaşma durumu belirtilerin ortaya çıktığı günden itibaren yaklaşık 7 gün boyunca söz konusudur. Bebekler ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler için bu süre biraz daha uzun olabilir. |
| COVID-19 |
| COVID-19 olan birisinin virüsü ne kadar süre boyunca bulaştırabildiği hala araştırma konusudur. Şu an elde edilen sonuçlara göre bu sürecin belirtilerden yaklaşık 2 gün önce başladığı bilinmektedir. Bulaşma süresi belirtilerin ortaya çıktığı ilk günden itibaren yaklaşık 10 gün sürebilmektedir. Asemptomatik yada belirtileri hafifi gösteren birisinin COVID-19 testinin pozitif çıktığı günden itibaren 10 gün boyunca bulaşıcı olma ihtimali vardır. |
Nasıl Bulaşır
Hem COVID-19 hem de grip, birbiri ile yakın temas halinde olan kişiler (yaklaşık 2 metre içinde) arasında kişiden kişiye bulaşabilir. Her ikisi de esas olarak hastalığı olan kişiler öksürdüğünde, hapşırdığında yada konuştuğunda oluşan damlacıklar sayesinde bulaşır. Bunun yanı sıra fiziksel temas ile üzerinde virüs bulunan bir yüzey yada nesneye dokunan kişinin virüsü ağzına, burnuna yada gözlerine taşıyarak enfekte olması da mümkündür.
COVID-19 ve grip virüslerinin benzer şekilde bulaştığı düşünülürken, COVID-19’un bazı popülasyon ve yaş grupları arasında gripten daha bulaşıcı olduğu düşünülmektedir. Ayrıca COVID-19’un gripten daha fazla bulaşıcı olduğu gözlenmiştir. Bu, COVID-19’a neden olan virüsün birçok insana hızlı ve kolay bir şekilde bulaşabileceği ve zaman ilerledikçe insanlar arasında sürekli bulaşma ile sonuçlanabileceği anlamına gelir.
Şiddetli Hastalık İçin Yüksek Risk Grubundaki Kişiler
Hem COVID-19 hem de grip çeşitli hastalıklara ve ciddi komplikasyonlara neden olabilir. En yüksek risk grubundakileri şöyle sıralayabiliriz: Yaşlı kişiler, hamileler, kronolojik rahatsızlığı yada hastalık geçmişi olan kişiler.
Sağlıklı çocuklar için komplikasyon riski COVID-19’a göre grip için daha yüksektir. Bununla birlikte, altta yatan hastalık sorunları olan bebekler ve çocuklar hem grip hem de COVID-19 için yüksek risk altındadır.
| Grip |
|---|
| Küçük çocuklar gripten kaynaklanan ciddi hastalık riski altındadır. |
| COVID-19 |
| COVID-19 ile enfekte olan okul çağındaki çocuklar, COVID-19’un nadir fakat ciddi bir komplikasyonu olan Çocuklarda Multisistem İnflamatuar Sendromu (MIS-C) riski altındadır. |
Komplikasyonlar
Hem COVID-19 hem de grip şu gibi komplikasyonlara neden olabilir: Akciğer iltihaplanması, solunum yetmezliği, akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS), kan zehirlenmesi, kalp krizi, inme, çoklu organ yetmezliği (solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği, şok), kronik tıbbi durumların kötüleşmesi (akciğerler, kalp, sinir sistemi yada diyabet), kalp, beyin yada kas dokularının iltihabı.
| Grip |
|---|
| Grip olan çoğu kişi birkaç gün yada iki haftadan daha kısa sürede iyileşir. Ancak bazı kişilerde yukarıdaki komplikasyonlar gelişebilir. |
| COVID-19 |
| Yukarıdakilere ek olarak COVID-19 ile ilişkili gelişebilecek ek komplikasyonlar şunları içerebilir: Akciğerlerin, kalbin, bacakların yada beynin damarlarında ve arterlerinde kan pıhtıları, çocuklarda Multisistem İnflamatuar Sendromu (MIS-C). |
Onaylı Tedaviler
COVID-19 yada grip nedeniyle hastaneye yatırılan komplikasyon riski yüksek olan kişiler, bulguları ve komplikasyonları hafifletmek için destekleyici tıbbi bakım almalıdır.
| Grip |
|---|
| FDA onaylı reçeteli antiviral influenza ilaçları grip tedavisi için kullanılabilir. Grip olan yada grip belirtileri gösteren yüksek risk grubundaki kişiler mümkün olan en kısa sürede antiviral ilaçlarla tedavi edilmesi önerilir. |
| COVID-19 |
| Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), COVID-19 tedavisi hakkında tedavi seçeneklerine ilişkin yeni kanıtlar ortaya çıktıkça düzenli olarak güncellenecek olan rehberlik geliştirmiştir.
Remdesivir, COVID-19 için bir tedavi olarak araştırılan ve EUA izni kapsamında bulunan antiviral bir ajandır. Şu anda COVID-19’u önlemek ya da tedavi etmek için FDA tarafından onaylanmış hiçbir ilaç yada tedavi edici yöntem yoktur. Daha fazla bilgi edinmek için çalışmalar devam etmektedir. |
Aşı
COVID-19 ya da grip için kullanılacak aşılar FDA tarafından EUA için onaylanmış ve izin verilmiş olmalıdır.
| Grip |
|---|
| Bilim adamlarının her yıl dolaşacağını tahmin ettiği 3 yada 4 grip virüsü için koruma amaçlı her yıl üretilen birden fazla FDA lisanslı grip aşısı vardır. |
| COVID-19 |
| Şu anda COVID-19’u önlemek için bir aşı yoktur. Araştırmacılar ve aşı üreticileri COVID-19’u önlemek için bir aşı geliştirme çalışmalarını sürdürmektedir. |
