2020 yılının başlarında Covid-19 dünyanın çoğu için bilinmeyen bir hastalıktı, ancak şimdi dünya çapında 70 milyondan fazla doğrulanmış koronavirüs vakası ve 1.5 milyonu aşan küresel ölüm sayısı oldu. Virüsün uzun vadeli etkileri hakkında hala pek çok şey bilinmiyor. Çoğu insan için Covid-19 kısa ve hafif bir hastalıktır, ancak bazıları aylarca süren yorgunluk, kalıcı ağrı ve nefes darlığı gibi birbirinden farklı semptomlarla boğuşmaktadır. Long Covid yani “Uzamış Covid” ya da “Uzayan Covid” olarak bilinen durum, insanların yaşamlarını zayıflatan bir etkiye sahip ve yürüyüş gibi hafif etkinliklerden sonra bile bitkin düşen insanlar artık daha yaygın. Peki uzamış Covid-19 belirtileri nelerdir? Covid-19’un uzun vadeli etkileri ve daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin.
Uzamış Covid-19 Belirtileri Nelerdir?
Salgın devam ederken odak nokta hayat kurtarmaktı, ancak şimdi insanların Covid-19’un uzun vadeli sonuçlarıyla karşı karşıya olduğuna dair endişeler artıyor. İnsanların neden uzun süre Covid-19 geçirdikleri veya herkesin tamamen iyileşip iyileşemeyeceği gibi sorular bile belirsizliklerle dolu.
Uzamış Covid-19 Nedir?
Uzamış Covid-19 terimi tıbbi bir terim değildir ve hastalar ortak belirtilere sahip olmayabilirler, yani farklı deneyimler yaşayabilirler. Bu terim Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) resmi olarak onayladığı iki haftalık süreden daha uzun süre hastalık semptomları göstermeye devam eden insanlar için kullanılır. Hastalar en çok görülen belirtiler olan öksürük, ateş, tat veya koku kaybının da ötesinde çok çeşitli problemlerinin olduğunu belirtiyorlar. Bununla birlikte en yaygın semptom olarak yorgunluk bildirilmiştir. Covid-19 belirtileri ile ilgili bilgi almak için buradaki yazıya göz atabilirsiniz.
Covid-19’un Uzun Vadeli Etkileri
Covid-19 semptomları bazen aylarca sürebilir. Virüs akciğerlere, kalbe ve beyne zarar verebilir ve bu da uzun vadeli sağlık sorunları riskini artırır. Covid-19 geçiren çoğu kişi birkaç hafta içinde tamamen iyileşir. Ancak bazı insanlar, hastalığı hafif geçirseler bile iyileşmeden sonra semptomlar yaşamaya devam ediyor. Bu durum Covid-19 sonrası sendromu veya “uzun Covid-19” olarak adlandırılır.
Yaşlı insanlar ve pek çok ciddi tıbbi rahatsızlığı olan kişiler, Covid-19 semptomlarını en çok deneyimleyen kişilerdir, ancak genç ve sağlıklı insanlar bile enfeksiyondan haftalar veya aylar sonra kendilerini rahatsız hissedebilirler. Zamanla ortaya çıkan en yaygın belirti ve semptomlar şunları içerir;
- Yorgunluk
- Nefes darlığı
- Öksürük
- Eklem ağrısı
- Göğüs ağrısı
- Kas ağrısı
- Baş ağrısı
- Aralıklı ateş
- Depresyon
- Düşünme ve konsantrasyon güçlüğü (beyin sisi olarak bilinir. Sisli beyin ile ilgili bilgi almak için buradaki yazıya göz atabilirsiniz)
- Hızlı veya şiddetli kalp atışı (kalp çarpıntısı)
Covid-19’un Neden Olduğu Organ Hasarı
Covid-19, öncelikle akciğerleri etkileyen bir hastalık olarak görülse de diğer birçok organa da zarar verebilir. Bu organ hasarı, uzun vadeli sağlık sorunları riskini artırabilir. Covid-19’dan etkilenebilecek organlar şunları içerir;
- Kalp: Covid-19 iyileşmesinden aylar sonra yapılan görüntüleme testleri, yalnızca hafif Covid-19 semptomları yaşayan kişilerde bile kalp kasında kalıcı hasar olduğunu göstermiştir. Bu, gelecekte kalp yetmezliği veya diğer kalp komplikasyonları riskini artırabilir.
- Akciğerler: Genellikle Covid-19 ile ilişkilendirilen pnömoni (zatürre) türü, akciğerlerdeki küçük hava keselerinde (alveoller) uzun süreli hasara neden olabilir. Ortaya çıkan yara dokusu, uzun süreli solunum sorunlarına yol açabilir.
- Beyin: Gençlerde bile, Covid-19 felçlere, nöbetlere ve geçici felce neden olan bir durum olan Guillain-Barre sendromuna neden olabilir. Covid-19, Parkinson hastalığı ve Alzheimer hastalığı geliştirme riskini de artırabilir.
- Kan damarı sorunları: COVİD-19, kan hücrelerinin kümelenme ve pıhtılaşma olasılığını artırabilir. Büyük pıhtılar kalp krizi ve felçlere neden olabilirken, Covid-19’un neden olduğu kalp hasarının çoğunun kalp kasındaki küçük kan damarlarını (kılcal damarlar) tıkayan çok küçük pıhtılardan kaynaklandığına inanılıyor.
Uzamış Covid-19 belirtileri nelerdir? ve Covid-19’un insanları zaman içinde nasıl etkileyeceği konusunda hala çok şey bilinmiyor. Bununla birlikte, araştırmacılar, doktorların, hastaların iyileştikten sonra organlarının nasıl çalıştığını görmek için Covid-19’u olan kişileri yakından izlemelerini önermektedir. Covid-19 geçiren çoğu insanın hızla iyileştiğini hatırlamak önemlidir. Ancak Covid-19’un potansiyel olarak uzun süreli sorunları, maske takma, kalabalıktan kaçınma ve elleri temiz tutma gibi önlemleri uygulayarak hastalığın yayılmasını daha da önemli hale getiriyor.
