Birçok insan için gece uykusunu tam olarak almak zor olabilir. Hayatın stres faktörleri, kötü uyku alışkanlıkları ve çeşitli tıbbi rahatsızlıklar, gece geç saatlerde dönüp durmanıza katkıda bulunabilir. Uyumakta zorluk çekiyorsanız, muhtemelen melatonin gibi uyumanıza yardımcı olacak takviyelere bakmışsınızdır. Melatonin, yaygın olarak uyku yardımı olarak kullanılan bir hormon ve besin takviyesidir. Olağanüstü bir güvenlik profiline sahip olmasına rağmen melatoninin artan popülaritesi bazı endişeleri de beraberinde getirdi. Melatonin takviyesini uyku ilacı olarak kullanma konusundaki endişeler, esas olarak uzun vadeli etkileri ve bir hormon olarak geniş kapsamlı etkileri üzerine araştırma eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Melatonin yan etkileri, kullanımı, doz aşımı ve çok daha fazlasını öğrenmek için okumaya devam edin.
Melatonin Nedir?
Melatonin, beyninizdeki epifiz bezleri tarafından, çoğunlukla geceleri üretilen bir hormondur.
Vücudunuzu uykuya hazırlar ve bazen “uyku hormonu” veya “karanlık hormonu” olarak adlandırılır. Melatonin seviyeleri alacakaranlıkta artmaya başlar ve gecenin ortasında zirve seviyelerine ulaşır ve şafak vakti yaklaştıkça azalmaya başlar. Melatonin, beyninizdeki uyanıklığı teşvik eden sinyalleri doğal olarak engeller, böylece yatma vakti yaklaşırken uykulu hissetmenize yardımcı olur.
Melatonin takviyeleri sıklıkla uyku ilacı olarak kullanılır. Uykuya dalmanıza, uyku kalitenizi iyileştirmenize ve uyku sürenizi artırmaya yardımcı olurlar. Ancak, diğer birçok uyku ilacı kadar etkili oldukları düşünülmüyor.
Uyku, melatoninin etkilediği tek vücut işlevi değildir. Bu hormon ayrıca vücudunuzun antioksidan savunmasında rol oynar ve kan basıncını, vücut sıcaklığını ve kortizol seviyelerini ve ayrıca cinsel ve bağışıklık işlevini düzenlemeye yardımcı olur.
Melatonin Yan Etkileri
Yapılan araştırmalar melatoninin kısa vadeli kullanımının ciddi yan etkilere neden olmadığını göstermektedir. Ayrıca birçok uyku ilacı ile karşılaştırıldığında, bağımlılık ya da yoksunluk belirtilerine neden olmadığı görülmektedir. Bununla birlikte, bazı kişilerde görülebilen melatonin yan etkileri şunlardır;
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Uyku hali
- Mide bulantısı
- Sinirlilik
Melatoninin daha az yaygın yan etkileri şunlardır;
- Canlı rüyalar ve kabuslar
- Uyuşukluk
- Kısa süreli depresyon hissi
- Mide krampları
- Libido azalması
- Erkeklerde meme büyümesi (jinekomasti)
- Erkeklerde sperm sayısında azalma
- Görme yeteneğinde değişiklikler
- Alerjik reaksiyonlar
“Melatonin kabusları” genellikle aldığınız miktarı azaltmanız gerektiğinin bir işaretidir. Asla maksimum dozla başlamamalısınız. Bunun yerine, küçük dozda başlayıp gerekirse kademeli olarak artırmak isteyebilirsiniz. Unutmayın, daha fazlası daha iyi değildir. İstemeden aşırı miktarda alırsanız, derhal tıbbi yardım alın.
Bu takviyeyi kullanırken yaşayabileceğiniz riskler ve başlıca melatonin yan etkilerini şu şekilde sıralanabilir;
1. Çocuklarda Kullanımı
Ebeveynler bazen uykuya dalmakta zorluk çeken çocuklarına melatonin takviyesi verirler. Ancak Gıda ve İlaç İdaresi çocuklarda kullanımını onaylamamış veya güvenliği değerlendirilmemiştir. Melatoninin çocuklarda kesin bir güvenlikle kullanılabilmesi için uzun vadeli çalışmalara ihtiyaç vardır.
2. Gündüz Uyku Hali
Uyku ilacı olarak melatonin takviyeleri akşam alınmalıdır. Günün diğer saatlerinde alındığında istenmeyen uyku haline neden olabilirler. Uyku halinin teknik olarak bir yan etki değil, amaçlanan işlevi olduğunu unutmayın.
Bununla birlikte, uyku hali, bir ilacın vücuttan atıldığı oran olan melatonin klirens oranı düşük olan kişilerde olası bir sorundur. Bozulmuş bir klirens oranı, takviyeler alındıktan sonra melatonin seviyelerinin yüksek kalma süresini uzatır. Bu, çoğu sağlıklı yetişkinde sorun olmasa da, yaşlı yetişkinlerde ve bebeklerde melatonin klirensinin azaldığı bildirilmiştir. Bunun, takviyeleri aldıktan sonraki sabah melatonin seviyeleri üzerinde herhangi bir etkisi olup olmadığı bilinmemektedir.
3. Uyku Değişiklikleri
Vücudun doğal melatonin seviyelerini takviye ettiğiniz için uyku düzeninde değişiklikler yaşayabilirsiniz. CDC’ye göre, beyniniz tipik olarak normal yatma saatinden 2 saat öncesine kadar daha fazla melatonin üretmeye başlar ve en yüksek seviyeler sabah 2 ile 4 arasında olur. Yanlış zamanda ek melatonin alarak, mevcut uyku-uyanıklık döngünüzün zamanlamasını değiştirebilirsiniz. Ancak melatonini yanlış zamanda almanın takviyenin işe yaramamasına neden olması da mümkündür.
4. İlaç Etkileşimleri
Melatonin ayrıca bazı ilaçların etkinliğini azaltabilir ya da bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Dikkat etmeniz gereken bazı olası ilaç etkileşimleri şunlardır;
- Antidepresan ilaçlar
- Doğum kontrol hapları
- Tansiyon ilaçları
- Kardiyovasküler tedavi ilaçları
- Kan inceltici ilaçlar
- Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler)
Herhangi bir sağlık sorununuz varsa veya şu anda başka ilaçlar kullanıyorsanız, melatonin almadan önce doktorunuzla görüşün.
5. Vücut Isısının Düşmesi
Melatonin vücut ısısında hafif bir düşüşe neden olur. Bu genellikle bir sorun olmasa da, ısınmakta zorluk çeken kişilerde fark yaratabilir
6. Baş Ağrısı
Bazı kişiler melatonin aldıktan sonra baş ağrısı yaşarlar. Yüksek dozların bu baş ağrılarını tetikleme olasılığı daha yüksektir, bu nedenle mümkün olduğunca aşırı melatonin almaktan kaçının. Melatonine karşı hassasiyet ve uyku döngüsündeki değişiklikler de baş ağrısında rol oynayabilir. Baş ağrıları ayrıca uykusuzluğun olası bir belirtisidir.
7. Baş Dönmesi
Baş dönmesi melatoninin olası bir diğer yan etkisidir. Tam olarak nedeni bilinmemekle birlikte, bir olasılık kan basıncındaki değişikliklerle ilgilidir. Bazı çalışmalar melatoninin geceleri kan basıncınızı düşürebileceğini öne sürmektedir. Melatonin alan kişiler, özellikle de tansiyon ilacı kullananlar, kan basınçları çok düştüğünde baş dönmesi hissedebilirler.
8. Mide Bulantısı
Melatonin aldıktan sonra mide rahatsızlığı hissedebilirsiniz. Melatonin mide bulantısı, kusma ve mide krampları gibi semptomlara neden olabilir. Çok fazla melatonin almak da mide tahrişine yol açabilir. Dahası, bazı araştırmalar çok düşük dozlarda melatoninin ishale yol açabileceğini ve daha yüksek dozlarda kabızlığa neden olabileceğini öne sürmektedir.
9. Canlı Rüyalar ve Kabuslar
Çalışmalar, melatonin almanın geceleri, uykunun rüya evresi olan hızlı göz hareketi ya da diğer bir adıyla REM uyku miktarını artırabileceğini göstermiştir. Bu, canlı rüyalar ya da kabuslar yaşama olasılığını artırır. Canlı rüyalar rahatsız edici olabilir ve hala yorgun hissederek uyanmanıza neden olabilir. Bu rüyaların şiddetinin ve sıklığının kişiden kişiye değişebileceğini unutmamak önemlidir. Melatonin almanın bir sonucu olarak sık sık canlı rüyalar görüyorsanız, bir sağlık uzmanıyla görüşün.
Melatonin Yan Etkileri Nasıl Yönetilir?
Melatoninin en yaygın yan etkileri genellikle hafiftir ve yönetilebilir. Melatonin yan etkilerini yönetmenin bazı yolları şunlardır;
- Düşük bir dozla başlayın: Melatonin yan etkileri yaşama şansı aldığınız doza bağlı olabilir, bu nedenle dikkatli kullanın. Düşük bir melatonin dozu ile başlamak ve gerekirse artırmak iyi bir fikir olabilir. Melatonin takviyeleri 1 mg ila 12 mg arasında değişen dozlarda mevcuttur.
- Gerekirse dozunuzu ayarlayın: Melatonin aldıktan sonra yan etkiler yaşıyorsanız, dozunuzu ayarlamayı düşünün. 10 mg veya daha yüksek melatonin dozları daha fazla yan etkiye neden olabilir. Melatonin için resmi olarak önerilen bir doz yoktur. Uykuya yardımcı olmak için standart dozaj günde 1-10 mg arasındadır.
- Başka bir dozaj formu deneyin: Mide rahatsızlığı, oral melatonin takviyesine başladıktan sonraki ilk birkaç gün yaygındır. Ancak bu genellikle zamanla geçer, bu nedenle beklemeniz gerekebilir. Ayrıca, mide rahatsızlığına neden olma olasılığı daha düşük olan başka bir melatonin formunu da deneyebilirsiniz.
Yan etkileriniz şiddetli hale gelirse veya geçmezse, en kısa zamanda bir sağlık uzmanına başvurun.
İlginizi Çekebilir
Takviye olarak kullanıldığında, melatonin yan etkileri hakkında çok ciddi durumlara yol açmadığını biliyoruz. Ancak çoğu uzman, melatoninin uzun vadeli güvenliği hakkında daha fazla araştırma yapılması gerektiği konusunda hemfikirdir. Bu nedenle, çocuklar ve hamile veya emziren kişiler gibi hassas kişiler, almadan önce bir sağlık uzmanına danışmalıdır. bununla birlikte melatonin seviyenizi takviye almadan artırabilirsiniz. Yatmadan birkaç saat önce evdeki tüm ışıkları kısın ve televizyon izlemekten ve bilgisayarınızı veya akıllı telefonunuzu kullanmaktan kaçının. Çok fazla yapay ışık beyninizdeki melatonin üretimini azaltabilir ve uykuya dalmanızı zorlaştırabilir. Ayrıca, özellikle sabahları kendinizi bol miktarda doğal ışığa maruz bırakarak uyku-uyanıklık döngüsünü güçlendirebilirsiniz.
