Son dönemlerde hepimiz evde kendi yoğurdumuzu, kaymağımızı, peynirimizi yapmak için açık olarak satılan çiğ sütleri tercih edebiliyoruz. Ancak hepimizin aklına sağlık açısından çiğ süt kaç dakika kaynatılmalı sorusu geliyor. Açık alınan çiğ sütler bakteriler ve diğer patojenleri (çeşitli hastalıklara neden olabilecek her türlü organizma ya da madde) içerebilir. Aslında pastörizasyon işlemi de, çiğ sütü zararlı bakterilerden arındırmak ve raf ömrünü uzatmak amacıyla yapılan bir ısıtma işlemidir. Çiğ sütler, elde edildikleri hayvanlardan ya da temiz olmayan koşullarda sağılmasından dolayı zararlı bakteriler içerebileceği için kesinlikle kaynatılarak tüketilmesi gerekmektedir.
Çiğ Süt Kaç Dakika Kaynatılmalı?
Çiğ sütün kaynama derecesi 100.15- 100.17 °C arasındadır. Yüksek ateşte kaynatılan çiğ süt, kaynama noktasına ulaştıktan sonra 5-10 dakika daha kısık ateşte tutulması gerekir. Uzmanlar açık alınan çiğ sütlerde bulunan zararlı bakterilerin yok edilmesi için toplamda en az 10-15 dk arasında bir pişirme süresi öneriyor. Çiğ sütü kaynatma işlemi, zararlı mikroorganizmalar ve patojenlerden kurtulmak için oldukça önemlidir. Ancak diğer yandan kaynatma esnasında sütün besin değerini korumak, içerisindeki faydalı vitamin ve minerallerin kaybolmamasını sağlamak da süt içerisindeki mikro organizmaları öldürmek kadar önemlidir. Süt ne kadar kaynamalı sorusuna genel bir cevap verdikten sonra işlem esnasında dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıralayabiliriz.
- Öncelikle çiğ sütün temiz bir tülbent ya da süt süzgeci yardımıyla dikkatlice süzülmesi gerekir.
- Süt kaynamaya başlayana kadar arada bir karıştırılarak ısıtılır.
- Çiğ süt kabardıktan sonra kısık ateşte en fazla 10 dakika daha kaynatılır ve oda ısısında soğumaya bırakılır.
Sütün az kaynatılması zararlı bakterileri yok etmeyeceği gibi, fazla kaynatılması ise yararlı olan maddelerin miktarını azaltacaktır. Kaynadıktan sonra en fazla 10 dakika beklenmesi ile sütün önemli bazı besin değerleri kaybolmamış olur. Çok kaynayan süt, besleyicilik açısından içerisindeki vitamin ve mineralleri kaybeder.
Çiğ Süt Saklama Süresi ve Koşulları
Çiğ sütü satın aldıktan sonra kaynatma işlemi yapmak için oldukça sınırlı bir zamanımız vardır. Çiğ süt içerisinde bulunan mikroorganizmalar ve çeşiti patojenler sebebiyle oda ısısında oldukça hızlı bozulur. Bu sebeple çiğ sütü kaynatmadan önce bozuk olup olmadığından emin olmak gerekir.
Çiğ süt sağıldıktan hemen sonra oda sıcaklığında 4-6 saat kadar dayanabilir. Çiğ süt hemen kaynatılmayacaksa buzdolabının normal soğutucu bölümünde 5°C civarlarında en fazla 2 gün kadar dayanabilir. Süt saklama konusu ile ilgili merak edilen diğer konu “çiğ süt buzlukta saklanır mı?” sorusudur. Çiğ sütü buzluk bölümünde dondurmak besin değerleri açısından bir sorun teşkil etmese de donma esnasında yağın ayrılması gibi fiziksel değişimler sebebiyle sütün dokusunda ve lezzetinde değişikliklere sebep olabilir. Çiğ sütü dolabın buzluk bölümünde bozulmadan 3 aya saklamak mümkündür. Ancak dondurma işlemi sonrasında tat değişimleri kaçınılmazdır.
Kaynamış Süt Nasıl Saklanır? Kaç Gün Dayanır?
Süt yağlılık oranı ve geçirdiği işlemlere göre bozulma süresi oldukça değişken bir üründür. Bu aşamada belirtilen aralıklar ortalama değerledir. Kaynatılmış süt oda sıcaklığında 6-12 saat bozulmadan dayanabilir. Kaynatılmış süt oda sıcaklığında soğutulduktan sonra ağzı kapalı cam bir kap içerisinde buzdolabının normal soğutucu bölümünde muhafaza edilmesi gerekir. Bu şekilde dolapta dayanma süresi en fazla 7 gündür.
İlginizi Çekebilir
Mükemmel bir protein kaynağı olan süt kalsiyum, fosfor, D vitamini, B grubu vitaminleri gibi önemli besin içeriğine sahiptir. Sağlığımız açısından sütten en iyi şekilde yararlanabilmek çiğ süt kaç dakika kaynatılmalı sorusunun cevabını bilmemiz önemli. Açık olarak satın aldığımız çiğ sütlerin ise taze, güvenilir ve temiz olmasına özen göstermeliyiz. Her şeyin doğalına yönelmek, eğer güvenilir değilse bize faydadan çok zarar getirebilir.
Teşekkürler, emeğinize sağlık…
Göstermiş olduğunuz ilgi için biz de teşekkür ederiz. Sağlıkla kalın.