Günümüzde insanlar ister kilo vermek, isterse de şeker alımını azaltmak için doğal ya da yapay tatlandırıcılara yöneliyorlar ve bu seçeneklerden biri de E968 olarak da bilinen eritritoldür. Eritritol şu anda piyasadaki en popüler ve doğal sıfır kalorili tatlandırıcılardan biridir. Peki eritritol gerçekten ne kadar sağlıklı? Tartışmalara göre giderek daha fazla insanın tükettikleri şeker ve kalori miktarını azaltması umuduyla, artık eritritol gibi tatlandırıcıları seçmesi mantıklı görünüyor. Bununla birlikte genellikle düşük şekerli, şekersiz ve hatta karbonhidrat içermeyen gıdalarda bulunan eritritol genel olarak güvenli olsa da, bazı yaygın yan etkilere de neden olduğu bilinmektedir. Tadı neredeyse tam olarak şekere benzeyen eritritolün sıfır kalorili olmasının nedeni ise, vücudun onu parçalayamamasıdır. Peki bu durumda eritritolü tatlandırıcı olarak kullanmanın artıları ve eksileri nelerdir? Eritritol nedir? daha fazlası yazımızda.
Eritritol Nedir?
E numarası E968 olan eritritol, bir tür şeker alkolüdür. Gıda üreticileri tarafından ksilitol, sorbitol gibi birçok farklı şeker alkolü kullanılmaktadır. Bunların çoğu, şekersiz veya düşük şekerli ürünlerde düşük kalorili tatlandırıcılar olarak bulunurlar. Buğday veya mısır nişastasının fermantasyonu sonucu üretilen şeker alkolü, şekere benzer şekilde lezzet katmak için yiyeceklere ilave edilir. Eritritol gibi şeker alkolleri bazı meyve ve sebzelerde doğal olarak bulunurken, üreticiler yiyecek ve içecek seçeneklerinde endüstriyel olarak fermente edilmiş bir bir versiyonunu kullanırlar. Bununla birlikte eritritol, ksilitol, sorbitol gibi şeker alkolleri etanol (alkol) içermedikleri için, alkollü içeceklerle bir ilgisi yoktur. Sorbitol ile ilgili daha fazla bilgi almak için buradaki yazıya göz atabilirsiniz.
Eritritol ince bağırsakta hızla emilir, ancak zayıf bir şekilde metabolize edilir ve çiğ bal gibi diğer doğal tatlandırıcılar ile aynı sağlık yararlarına sahip olmayabilir. İlk olarak 1848’de John Stenhouse adlı İskoç bir kimyager tarafından keşfedilen eritritol, şekerlemelerde, reçellerde, çikolatalarda, yoğurtta, içeceklerde ve doğal tatlandırıcı olarak kullanılıyor. Tüketiciler ise şekere benzer bir tada sahip olduğu, kalorisiz olduğu ve kan şekeri düzeylerini yükseltmediği için eritritol kullanmayı tercih ediyorlar. Sofra şekeri gram başına 4 kalori içerirken, eritritol gram başına 0.24 kalori, yani şekerin kalorisinin sadece %6’sını içeriyor.
Eritritol Besin Değeri
Şeker alkolleri, kimyasal olarak hem şeker hem de alkol özelliklerine sahip karbonhidratlardır. Eritritolde sıfır kalori ve sıfır karbonhidrat vardır. Ancak bir tatlandırıcının kalorisinin olmaması ve kan şekerini etkilememesi sağlığınız için iyi olduğu anlamına gelmez. Eritritol, sofra şekerinin tatlılığının yaklaşık %70’ini içerir. Bununla birlikte eritritol vücuda girdiğinde yaklaşık %90’ı idrarla dışarı atılır, yani metabolize edilmeden sisteminizden geçer.
Eritritol İçeren Ürünler
Mantar, peynir gibi bazı gıdalar ve karpuz, armut, üzüm gibi bazı meyvelerde doğal olarak az miktarda eritritol bulunur. Ancak satın aldığınız birçok paketli ürünün gıda etiketini incelerseniz, eritritol gibi tatlandırıcıların kullanıldığını görebilirsiniz. Eritritol birçok paketlenmiş, gıda, atıştırmalık ve içeceklere eklenmektedir. Eritritol içeren ürünlere şunlar örnek olarak verilebilir;
- Sıfır kalorili veya diyet içecekler
- Enerji içecekleri
- Şekersiz sakızlar
- Şekersiz reçeller
- Çikolata ürünleri
- Sütlü tatlılar (dondurma ve pudingler gibi)
- Paketlenmiş tahıl bazlı tatlılar (kekler ve kurabiyeler gibi)
- Hatta bazı ilaçlar
Eritritol, ürünlerin tadını iyileştirmek için genellikle yapay tatlandırıcılar ile kombinasyon halinde kullanılır.
Eritritol Zararları
Eritritol gibi şeker alkollerinin olası yan etkileri ve zararları şu şekilde sıralanabilir;
- Günümüzde yiyecek ve içeceklerde kullanılan eritritolün çoğu, genetiği değiştirilmiş yani GDO’lu mısırdan elde edilen mısır nişastasından yapılmaktadır. GDO ile ilgili devam eden araştırmalar hala tartışmalı olsa da, hayvan çalışmaları GDO tüketimini kısırlık, bağışıklık sorunları, yaşlanma gibi çeşitli sağlık sorunları ile ilişkilendirmiştir.
- Eritritol tek başına şeker kadar tatlı değildir, bu nedenle genellikle yiyecek ve içeceklerde genellikle yapay tatlandırıcılar ile birleştirilir. Aspartam gibi yapay tatlandırıcılar ile birleştirilen eritritol, çeşitli sağlık problemlerine yol açabilir.
- Şeker alkolleri, vücut tarafından tamamen emilmedikleri için, bazı kişilerde abdominal gaz, şişkinlik ve ishal gibi gastrointestinal sorunlara yol açabilirler.
- 2000 yılında Journal of Dermatology’de yayınlanan bir çalışmada gösterildiği gibi, eritritol çok nadir de olsa bazı kişilerde alerjik cilt reaksiyonuna neden olabilir.
- Köpeklere ve diğer evcil hayvanlara şeker alkolleri verilmemelidir çünkü bu şiddetli reaksiyonlara neden olabilir. Küçük miktarlarda şeker alkolleri bile köpeklerde hipoglisemiye (düşük kan şekeri), nöbetlere, karaciğer yetmezliğine ve hatta ölüme neden olabilir.
Eritritol Faydaları
Henüz daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç duyulsa da eritritolün olası faydaları arasında şunlar sayılabilir;
- Eritritol gibi tatlandırıcılar şekersiz ve kalorisiz olduklarından dolayı kilo kontrolü için yardımcı olabilir. Eritritol ayrıca şeker hastaları, keto ve düşük karbonhidratlı diyetleri takip edenler için de uygundur.
- Eritritol gibi tatlandırıcılar kan şekerinin yükselmesine neden olmadığından, özellikle şeker hastaları için faydalı olabilir.
- Yapılan çalışmalar eritritolün diş plağını azaltabileceğini ve diş çürümesini önlemeye yardımcı olabileceğini gösteriyor. Çünkü şeker alkolleri şeker gibi ağızda bulunan plak bakterileriyle reaksiyona girmiyor.
İlginizi Çekebilir
Eritritol genellikle güvenli olarak kabul edilir ve ciddi yan etkileri tespit edilmemiştir. sadece yüksek miktarlarda şeker alkolü tüketmek, ciddi sindirim sorunlarına neden olabilir. Bununla birlikte eritritol nedir? sorusu; genetiği değiştirilmiş mısır ürünlerinden yapılması ile ilgili endişeleri içermektedir. Bu nedenle eritritol içeren bir ürün satın alırsanız, ambalaj üzerinde USDA Organik veya GDO Olmayan Proje onaylı bir amblem bulunmalıdır. Ayrıca eritritol yerine tüketebileceğiniz bal, pekmez, stevia gibi çeşitli alternatifler bulunduğunu da unutmayın.
