Şeker için kullanılan birçok farklı isim vardır ve bunların çoğu işlenmiş gıdalarda gizlidir. Bu nedenle insanlar bu gıdaları tükettiklerinde durumun farkına bile varmazlar. Ne yazık ki bazılarının sağlıklı ya da şekersiz olduğunu düşündüğümüz gıdalarda bile bu hileler kullanılıyor. Yani bir ürünün şekersiz olması onun sağlıklı olduğu anlamına gelmiyor. Gıda üreticileri bir üründe gerçekte ne kadar şeker olduğunu gizlemek ve tüketicilerin ürünün az şekerli olduğunu düşünmeleri için farklı şeker türleri kullanıyorlar. İlave şeker ya da eklenmiş şekerler olarak bilinen tüm bu şeker türleri ise kalp hastalığı ve diyabet gibi birçok önemli hastalığı tetikliyor. Artık alışveriş yaparken kafa karışıklığından kaçınmanıza yardımcı olması için sizin için hazırladığımız şeker isimleri listesini kullanabilirsiniz.
Yaygın Olarak Kullanılan Farklı Şeker İsimleri
Peki ilave şeker yani eklenmiş şeker nedir? Günümüzde şekerler farklı biçimlerde olabilir ve özellikle paketlenmiş ve işlenmiş gıdalar ilave şekerler içerirler. Üreticiler bir ürünün lezzetini, raf ömrünü ve diğer özelliklerini geliştirmek için gıdalara ilave şekerler eklerler.
Fazla şeker almadığınızdan emin olmak için yapabileceğimiz en iyi şey bir ürünü satın almadan önce içerik listesini yani gıda etiketini inceleme alışkanlığı kazanmaktır. Gıda etiketlerinin nasıl okunduğu hakkında bilgi almak için buradaki yazıya göz atabilirsiniz.
İşte paketlenmiş gıdalarda şeker anlamına gelen ve sağlığa zararlı olan şeker isimleri.
1. Sakkaroz (Sükroz)
Sakkaroz (sükroz) genellikle “sofra şekeri” olarak adlandırılan, birçok meyve ve bitkide doğal olarak bulunan en yaygın şeker türüdür. Sofra şekeri genellikle şeker kamışından veya şeker pancarından elde edilir.
Sofra şekeri birçok işlenmiş gıdaya eklenir;
- Dondurma
- Şekerleme
- Hamur işleri
- Kurabiye
- Gazlı içecekler
- Meyve suları
- Konserve meyve
- İşlenmiş et
- Kahvaltılık tahıllar
- Ketçap
2. Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu (HFCS)
Yüksek fruktozlu mısır şurubu (HFCS), özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde işlenmiş gıdalarda yaygın olarak kullanılan bir tatlandırıcıdır. Mısır nişastasından elde edilen bu tatlandırıcı üreticiler tarafından paketlenmiş yiyecek ve içecekleri tatlandırmak amacıyla daha ucuz olduğu için tercih edilir. Yüksek fruktozlu yiyecek ve içecekler ile ilgili bilgi almak için buradaki yazıyı inceleyebilirsiniz.
Yüksek fruktozlu mısır şurubu içeren besinler şunları içerir;
- Gazlı içecekler
- Ekmekler
- Bisküviler
- Şekerlemeler
- Dondurma
- Kekler
- Tahıl barları
3. Agave Şurubu
Agave şurubu olarak da adlandırılan agave nektarı, agav bitkisinden üretilen çok popüler bir tatlandırıcıdır. Genellikle sağlıklı gıda olarak düşünülen şekerli yoğurtlar ve mısır gevreklerinde kullanılan agave şurubu, kan şekeri seviyelerini yükseltmeyen doğal bir tatlandırıcı olarak pazarlanır. Bununla birlikte bugün tatlandırıcı üretilen agave şurubu yüksek oranda işlenir ve yaklaşık %85 oranında fruktoz içerir ki bu oran normal sofra şekerinden çok daha yüksek bir yüzdedir.
4. Glikoz ve Fruktoz İçeren Diğer Şekerler
İlave şeker ve tatlandırıcıların çoğu değişen miktarlarda hem glikoz hem de fruktoz içerir ve bunların çoğu rafine edilmiş yani işlenmiş olarak gıdalara eklenir. İşte birkaç örnek;
- Pancar şekeri
- Şeker pekmezi
- Esmer şeker
- Tereyağlı şurup
- Kamış suyu kristalleri
- Şeker kamışı
- Karamel
- Keçiboynuzu şurubu
- Pudra şekeri
- Hindistan cevizi şekeri
- Hurma şekeri
- Esmer şeker
- Florida kristalleri
- Meyve suyu
- Meyve suyu konsantresi
- Altın şeker
- Altın şurubu
- Üzüm şekeri
- Bal
- Ters şeker
- Akçaağaç şurubu
- Muskovado şekeri
- Panela şekeri
- Rapadura
- Ham şeker
- Rafineri şurubu
- Sorgum şurubu
- Sucanat
- Şeker pekmezi
- Turbinado şekeri
- Sarı şeker
5. Glikozlu Şekerler
Bu tatlandırıcılar, fruktoz dışındaki şekerlerle birleştirilen glikoz ve galaktoz gibi diğer şekerleri de içerirler. Bunlar;
- Arpa maltı
- Kahverengi pirinç şurubu
- Mısır şurubu
- Dekstrin
- Dekstroz
- Diyastatik malt
- Etil maltol
- Glikoz
- Glikoz katıları
- Laktoz
- Malt şurubu
- Maltodekstrin
- Maltoz
- Pirinç şurubu
6. Fruktozlu Şekerler
Fruktoz meyve ve sebzelerde doğal olarak ya da işlenmiş gıdalarda ilave şeker formunda bulunur. Saf fruktoz basitçe fruktoz veya kristalin fruktoz olarak adlandırılır. Fruktoz hakkında daha detaylı bilgi almak için buradaki yazıya göz atabilirsiniz.
7. Diğer Şekerler
Glikoz ve fruktoz içermeyen ve yaygın olarak kullanılmayan birkaç ilave şeker daha vardır. Bunlar daha az tatlıdırlar, ancak yine de bazen tatlandırıcı olarak kullanılırlar. Bunlar;
- D-riboz
- Galaktoz
Yüksek şeker tüketiminin sağlığa olumsuz etkileri büyük oranda ilave şeklerden kaynaklanmaktadır. Ancak meyveler, sebzeler ve süt ürünleri gibi doğal olarak şeker içeren tüm yiyeceklerden kaçınmaya gerek yoktur. Çünkü bunlar aynı zamanda lif, vitamin, mineral ve diğer faydalı bileşikleri de içerirler. Şeker tüketimini azaltmanın en iyi yolu paketlenmiş ve işlenmiş gıdaları azaltmaktır. Bununla birlikte satın aldığınız paketlenmiş yiyeceklerde şeker yerine kullanılan birçok farklı şeker isimleri olduğunu ve bunların zararlı olduğunu unutmayın. Gıda ambalajlarında dikkat etmeniz gereken gerçekler ile ilgili bilgi almak için buradaki yazıya göz atabilirsiniz.
