Aşırı miktarda ilave şeker, metabolizma ve genel sağlık üzerinde zararlı etkilere sahiptir. Bu nedenle pek çok insan diyabet ve obeziteyi önlemek için kurtarıcı olduğunu düşündükleri sukraloz gibi yapay tatlandırıcılara yönelir. Çoğumuzun bildiği “splenda” markası gibi yapay tatlandırıcılar şeker yerine kullanım için onaylanmıştır. Ancak güvenli midir? Bununla birlikte sukraloz tüketmenin güvenli olduğu düşünülse de, yapılan son araştırmalar bu tatlandırıcının çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceğini gösteriyor. Sukraloz dünya çapında şekere alternatif olarak kullanılan en popüler düşük kalorili yapay tatlandırıcılardan biri olsa da, yan etkileri ve tehlikeleri göz ardı edilemez. Peki bu kadar popüler bir tatlandırıcı olan ve E955 olarak bilinen sukraloz nedir? zararları, kullanım alanları ve daha fazlası hakkında bilgi almak için okumaya devam edin.
Sukraloz Nedir?
Düşük kalorili ve şekerden daha tatlı olan sukraloz, E numarası E955 olan en popüler yapay tatlandırıcılardan biridir. Sukraloz, klorlu bir sükroz türevidir. Bu da, şekerden elde edildiği ve klor içerdiği anlamına gelir. Bugün piyasada bulunan en yaygın yapay tatlandırıcılardan biri olan sukralozun bu kadar popüler olmasının nedeni ise şekerden 400-700 kat daha tatlı olmasıdır. Düşük kalorili olan sukraloz, glikoz ve maltodekstrin içerdiğinden, gram başına 3,36 kalori içerir.
Başlangıçta sukraloz, yeni bir böcek ilacı bileşiğinin geliştirilmesiyle bulundu. Ancak, daha sonra kitlelere “doğal şeker ikamesi” olarak tanıtıldı ve insanların bu maddenin aslında toksik olduğu konusunda hiçbir fikri yoktu. 1998’de FDA, unlu mamuller, dondurulmuş sütlü tatlılar, sakız, içecekler ve şeker ikameleri gibi su bazlı ve yağ bazlı ürünler dahil olmak üzere 15 yiyecek ve içecek kategorisinde kullanım için sukralozu onayladı. Daha sonra, 1999’da FDA, tüm yiyecek ve içecek kategorilerinde genel amaçlı bir tatlandırıcı olarak kullanım onayını genişletti. Gıdalarda şeker yerine kullanılan yapay tatlandırıcılar ile ilgili bilgi almak için buradaki yazıyı inceleyebilirsiniz.
Sukraloz Zararları ve Yan Etkileri
İşte yapay tatlandırıcılardan biri olan ve E955 olarak bilinen sukralozun zararları ve yan etkileri şu şekildedir;
1. Diyabete Neden Olabilir
Araştırmalar sukraloz tüketiminin diyabet hastalığı geliştirme riskini artırabileceğini gösteriyor. Sukraloz, düzenli olarak yapay tatlandırıcılar tüketmeyen kişilerde kan şekerini ve insülin seviyelerini yükseltebilir. Bu tatlandırıcıları düzenli olarak tüketmeyen şiddetli obezitesi olan 17 kişide yapılan küçük bir çalışma, sukralozun kan şekeri düzeylerini % 14 ve insülin düzeylerini % 20 artırdığını bildirdi
2. Sukraloz Sızdıran (Geçirgen) Bağırsak Sendromuna İle İlişkilidir
Bağırsaktaki yararlı bakteriler genel sağlık için oldukça önemlidir. Bu dost bakteriler sindirim sistemini iyileştirebilir, bağışıklık sistemini güçlendirebilir ve birçok hastalık riskini azaltabilir. Bununla birlikte sukraloz sindirilemediği için gastrointestinal sistemden geçerken bağırsak duvarına zarar vererek potansiyel olarak sızdıran bağırsağa neden olur. Hayvanlar üzerinde yapılan birkaç çalışma sukralozun bağırsaktaki yararlı bakterileri önemli ölçüde azalttığını göstermektedir. Geçirgen bağırsak sendromunu iyileştirmenin ve önlemenin yolları ile ilgili bilgi almak için buradaki yazıyı inceleyebilirsiniz.
3. Sukraloz Kilo Almanızı veya Vermenizi Etkiler Mi?
Sukraloz gibi yapay tatlandırıcılar genellikle kilo vermeye yardımcı bir ürün olarak pazarlanmaktadır. Bununla birlikte, sukraloz ve diğer yapay tatlandırıcıların kilo verme üzerinde önemli bir etkisi yoktur. Yapay tatlandırıcı kullanımı metabolik sendrom, tip 2 diyabet, hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalık riskini artırabilir. Peki sukraloz kilo aldırır mı? Yapılan çalışmalar kilo alımı üzerine etkileri olduğunu bulamadı, ancak kilo vermeye yardımcı olmadığını da biliyoruz. Kalorisiz bir seçenek olduğu için sukraloz gibi yapay tatlandırıcıları kullanıyorsanız, bunun yerine bal ve stevia gibi daha düşük kalorili doğal tatlandırıcıları tercih etmelisiniz.
4. Isıtıldığında Zararlı Olabilir
Sukralozun ısıya dayanıklı olduğu düşünülür ve özellikle unlu mamullerde yaygın olarak kullanılır. Ancak, yapılan son çalışmalar durumun böyle olmadığını gösteriyor. Yapılan bir çalışmaya göre, sukraloz ile yüksek sıcaklıklarda yemek pişirmek toksik (kanserojen) bir bileşik olan “kloropropanol” gibi zararlı maddeleri oluşturabilir. Bu maddeler ise kanser riskini artırabilir.
Sukralozun Kullanım Alanları
Sukraloz satın aldığınız ve hatta bazılarının sağlıklı olduğunu düşündüğünüz birçok yiyecek ve içecekte kullanılmaktadır. Sukralozun bir üründe kullanılıp kullanılmadığını belirlemenin en iyi yolu ise ürün etiketlerini incelemektir. Gıda etiketlerinin nasıl okunması gerektiği hakkında bilgi almak için buradaki yazıya göz atabilirsiniz.
Sukraloz içeren ürünlerden bazıları şunlardır:
- Bazı diyet gazlı içecekler
- Diyet buzlu çay ürünleri
- Bazı meyve suyu ürünleri
- “Şekersiz” soslar ve şuruplar
- Şekersiz sakızlar
- Bazı protein içecekleri
- Pek çok “şekersiz” unlu mamuller
- “Şekersiz” dondurma
- “Şekersiz” ve “light” yoğurt ürünleri
- “Şekersiz” çikolatalar
- Bazı diş macunları
İlginizi Çekebilir
Sonuç olarak sukraloz nedir ve güvenli midir? sorusunun cevabı kısaca “hayır”. Diğer yapay tatlandırıcılar gibi sukraloz da oldukça tartışmalıdır. Bazıları sukralozun tamamen zararsız olduğunu iddia etse de, yapılan araştırmalar metabolizma ve sağlık üzerinde bazı olumsuz etkileri olabileceğini gösteriyor. Sukraloz gibi yapay tatlandırıcılar ve şekersiz ürünler yerine, antioksidanlar, vitaminler, mineraller ve hatta lif sağlayan daha sağlıklı ve doğal şeker ürünlerini tercih edebilirsiniz.