Satın aldığınız yiyeceklerin gıda etiketlerini okuyor musunuz? Paketlenmiş yiyeceklerin çoğunun gıda etiketlerine bakarsanız, maltodekstrin adı verilen çok yaygın bir bileşen olduğunu fark edebilirsiniz. Yapay olarak üretilen maltodekstrin, üreticilerin lezzetlerini ve raf ömürlerini iyileştirmek için birçok gıdaya ekledikleri beyaz, nişastalı bir tozdur. Biz farkında olmasak bile, bu katkı maddesi günlük tükettiğimiz pek çok gıdada yaygın olarak kullanılır. Gerçek şu ki, maltodekstrin metabolizma için bir ölüm yemeği olarak düşünülebilir ve içerdiği paketli gıdaları açmadan önce göz önünde bulundurulması gereken oldukça korkutucu zararları vardır. İyi haber ise, maltodekstrin yerine kullanılan daha sağlıklı alternatifler vardır. Peki maltodekstrin nedir? Maltodekstrin zararlı mı? Maltodekstrin faydaları var mı? öğrenmek için okumaya devam edin.
Maltodekstrin Nedir?
Maltodekstrin, birçok işlenmiş gıdanın lezzetini iyileştirmek ve raf ömrünü uzatmak gibi nedenlerle kullanılan bir katkı maddesidir. Maltodekstrin e kodu, dekstrin grubunda yer aldığından E1400 olarak numaralandırılır. Maltodekstrin, mısır, pirinç, patates nişastası veya buğday gibi herhangi bir nişastadan yapay olarak üretilmiş beyaz bir tozdur.
Bitkilerden gelmesine rağmen yüksek oranda işlenmiştir. Maltodekstrin, önce nişastaların pişirilmesi, daha sonra onu parçalamak ve suda çözünür beyaz tozu oluşturmak için su, enzimler ve asitler eklenen “hidroliz” adı verilen kimyasal bir işlemden geçirilerek elde edilir.
Maltodekstrin Zararlı Mı?
Maltodekstrin nedir? sorusundan sonra ilk akla gelen sizin için güvenli olup olmadığıdır. ABD Gıda ve İlaç Dairesi’ne (FDA) göre maltodekstrin, genel olarak güvenli bir gıda katkı maddesi olarak kabul edilse de, araştırmalar önemli sağlık riskleri olduğunu göstermektedir. Maltodekstrin zararları şu şekilde sıralanabilir;
1. Kan Şekerini Yükseltir
Maltodekstrin, yüksek glisemik indekse sahip olduğu için kan şekerinizde ani artışlara neden olabilir ve bu, özellikle diyabet semptomları veya insülin direnci olan kişiler için tehlikeli olabilir. Bununla birlikte, maltodekstrinin glisemik indeksi sofra şekerinden daha yüksektir, 106 ila 136 arasında değişir (sofra şekeri 65 iken) ve bu da, kan şekeri seviyenizi çok hızlı bir şekilde yükseltebileceği anlamına gelir. Bununla birlikte, eritritol veya sorbitol gibi tatlandırıcılar ölçülü tüketildikleri sürece kan şekeri seviyenizi çok fazla etkilemeyen alternatiflerdir. Eritritol hakkında detaylı bilgi almak için buradaki ve sorbitol hakkında bilgi almak için buradaki yazıya göz atabilirsiniz.
Maltodekstrin şeker gibi sindirimi çok kolay bir karbonhidrattır ve hızlı bir şekilde enerji sağlayabilir. Bu nedenle, üreticiler bu tozu birçok spor içeceğine ve atıştırmalıklarına eklerler.
2. Bağırsak Bakterilerini Etkiler
Maltodekstrin, faydalı probiyotiklerin büyümesini baskılayarak bağırsak bakterilerinin dengesini etkileyebilir. Yapılan araştırmalar, maltodekstrinin, Crohn hastalığı olarak bilinen iltihaplı bağırsak hastalığının gelişiminde rolü olabilecek E. coli bakterisinin aktivitesini arttırdığını göstermiştir. Yakın zamanda yapılan bir araştırma, gıda katkı maddesi maltodekstrin tüketiminin, insanların sağlığında önemli bir rol oynayan bağırsak bakterilerinin dengesini etkileyerek bağırsak bozukluklarına yol açabileceğini göstermektedir.
3. Genetiği Değiştirilmiş Bileşenler İçerebilir
Genetiği değiştirilmiş organizma (GDO), yaygın bir maltodekstrin kaynağıdır.
GDO’lu mahsullerde herbisit ve böcek ilacı kullanımının artması nedeniyle çevreye veya insanların sağlığına zararlı olabilir. Genetiği değiştirilmiş materyalin yabani bitkilere ve hayvanlara veya beslenme yoluyla insan vücuduna geçme şansı da vardır. Yapılan araştırmalar, bunları Alzheimer hastalığı, kanser, böbrek hasarı, antibiyotik direnci, üreme bozuklukları ve alerjiler dahil olmak üzere bir dizi sağlık sorununa bağlamıştır.
4. Alerjik Reaksiyonlara Neden Olabilir
Pek çok gıda katkı maddesi alerjiye neden olabilir ve alerjik reaksiyonlar, kilo alımı, gaz, ishal ve şişkinlik gibi yan etkilere neden olabilir. Ayrıca maltodekstrine karşı kızarıklık, cilt tahrişleri, kramp veya nefes almada zorluk gibi alerjik reaksiyonlar da rapor edilmiştir.
Maltodekstrinin birincil kaynakları mısır, pirinç ve patates olacaktır, ancak üreticiler bazen buğday kullanabilir. Maltodekstrinin işlenmesi sırasında, gluten dahil tüm proteinler uzaklaştırılır, ancak buğdaydan elde edilen maltodekstrin içeren ürünlerde yine de bir miktar gluten kalıntıları olabilir. Bu, çölyak hastalığı veya gluten intoleransı olan kişiler için tehlikeli olabilir.
5. Besleyici Değeri Yoktur
Bir çay kaşığı maltodekstrin yaklaşık 15 kalori ve 3,8 gram karbonhidrat içerir ve hepsi bu kadardır. O kadar yüksek oranda işlenmiştir ki tüm besin maddelerinden yoksundur. Çalışmalarda kanıtlandığı gibi, kan şekeri seviyelerini yükseltebilir ve bağırsaktaki zararlı bakterilerin büyümesini teşvik edebilir.
6. Kilo Alımına Neden Olabilir
Maltodekstrinin besin değeri olmadığı, kan şekeri seviyenizi yükselttiği ve basit bir karbonhidrat olduğu göz önüne alındığında, onu tüketmek aslında kilo alımına yol açabilir. Protein barlarında ve öğün yerine geçen içeceklerde (protein içecekleri gibi) yaygın olarak bir bileşen olarak kullanıldığı için, bunun tersini düşünürsünüz, ancak maltodekstrinin vücutta bir şeker gibi davrandığını ve kilo vermenize yardımcı olmadığını unutmayın. Bu nedenle sporcular ve vücut geliştiriciler tarafından kilo almalarına yardımcı olmak için yaygın olarak kullanılmaktadır.
Maltodekstrin Nerede Kullanılır?
Hangi yiyecekler maltodekstrin içerir? Genellikle maltodekstrin içeren yiyecekler şunlardır;
- Hazır pudingler
- Soslar
- Salata sosları
- Pişmiş ürünler
- Donmuş gıdalar
- Çorbalar
- Patates cipsi
- Yoğurtlar
- Protein barları
- Şekerler ve tatlılar
- Enerji ve spor içecekleri
- Şekersiz yapay tatlandırıcılar
Maltodekstrin Faydaları
Yapılan araştırmalara göre maltodekstrin faydaları şu şekilde sıralanabilir;
- Vücut geliştirmeyi destekler: Maltodekstrin hızlı sindirilen bir karbonhidrat olduğundan, genellikle sporcu içeceklerine ve sporcular için atıştırmalıklara dahil edilir. Egzersiz sonrası, vücut geliştiriciler veya sporcular, kas hücrelerine karbonhidrat almak için normal kan şekeri ve insülin seviyelerini yükselten maltodekstrin karbonhidrat gibi yüksek glisemik gıdaları tüketmeyi seçebilirler.
- Düşük kan şekerini düzenler: Kronik hipoglisemili bazı kişiler, normal tedavilerinin bir parçası olarak maltodekstrin alırlar. Maltodekstrin, kan şekerinde daha hızlı bir artışa neden olduğundan, normal kan şekeri seviyelerini korumak için mücadele edenler için etkili bir tedavi yöntemidir.
- Kolorektal kanserle savaşabilir: Bağırsaklardaki maltodekstrin fermantasyonunun kolorektal kanseri önlemeye yardımcı olan bir ajan görevi görebileceğine dair bazı kanıtlar vardır.
İlginizi Çekebilir
Özellikle işlenmiş gıdalarda bulunan birçok gıda katkı maddelerinden biri olan maltodekstrin nedir? Uzmanlar, özellikle diyabetli kişiler için bazı riskler taşısa da, çoğu insan için güvenli olduğunu düşünüyor. Katkı maddeli çok fazla işlenmiş gıda yemek sağlık sorunlarına neden olabilir. Bununla birlikte maltodekstrin gibi katkı maddeli gıdaların alımını sınırlamak ve dengeli bir beslenme hedeflemek sağlığınız için en iyisi olabilir.
