L-tyrosine ya da tirozin, nörotransmitterlerin ve epinefrin, norepinefrin ve dopamin gibi maddelerin önemli bir öncüsüdür; bu da vücudunuzda tiroidinizi, enerjinizi ve ruh halinizi destekleyen kimyasallar üretmesine yardımcı olduğu anlamına gelir. Bazı insanların bu amino asidi kullanmanın metabolizmanızı hızlandırmaya yardımcı olabileceğini iddia etmesinin nedeni budur. L-tyrosine et, yumurta ve balık gibi protein içeren birçok gıdada bulunur. Aynı zamanda bazı kişiler tarafından kilo vermek, dikkati ve odaklanmayı artırmak için yaygın olarak kullanılan takviye formunda da mevcuttur. Tirozin ayrıca cilde ve saça renk veren pigment olan melanin ve metabolizmayı düzenlemeye yardımcı olan tiroid hormonlarının üretiminde de rol oynar. Peki L-tyrosine faydaları nelerdir? Sizin için uygun olup olmadığını ve çok daha fazlasını öğrenelim.
L-tyrosine Nedir? (Ne İşe Yarar?)
L-tyrosine veya tirozin, protein oluşturmaya yardımcı olan 20 amino asitten biridir. Vücut bunu fenilalanin adı verilen doğal bir amino asitten ürettiği için “temel olmayan ya da esansiyel amino asit” olarak kabul edilir. Proteinler, enzimler ve kas dokusu oluşturmak da dahil olmak üzere birçok vücut fonksiyonunda hayati bir rol oynar. L-tyrosine almanın faydaları nelerdir? Aşağıda daha ayrıntılı olarak açıklandığı gibi, L-tirozinin faydaları arasında yorgunluk, depresyon, zayıf bilişsel işlev ve potansiyel olarak kilo alımıyla mücadele yer alabilir.
Tirozin dopamini artırır mı? Evet – hem dopamin hem de norepinefrin (noradrenalin olarak da adlandırılır) üretimi, yediğiniz veya takviyelerden elde ettiğiniz tirozin miktarından etkilenir. Dopamin ve norepinefrin, folat, B vitaminleri, bakır ve magnezyum gibi diğer birkaç besin maddesinin yardımıyla tirozinden üretilir.
L-Tyrosine Faydaları
Tirozin, vücutta fenilalanin adı verilen başka bir amino asitten doğal olarak üretilen bir amino asittir. Yunanca’da peynir anlamına gelen “tyros” kelimesinden türeyen bu amino asit yüksek proteinli yiyeceklerin çoğunda bulunur. L-tyrosine faydaları şunlardır;
1. Strese Karşı Korur ve Depresyon Belirtilerinin Kontrolüne Yardımcı Olabilir
Depresyonun beyindeki nörotransmitterler dengesizleştiğinde meydana geldiği düşünülmektedir. Antidepresanlar genellikle bunların yeniden hizalanmasına ve dengelenmesine yardımcı olmak için reçete edilir. Tirozin nörotransmitter üretimini arttırabildiği için antidepresan olarak etki ettiği iddia edilmektedir. Ancak yine de bu konuda daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Bununla birlikte, düşük dopamin, adrenalin ve noradrenalin seviyelerine sahip depresif bireyler tirozin takviyesinden faydalanabilir.
2. Enerji ve Zihinsel Performansı Arttırmaya Yardımcı Olabilir
Tirozin size nasıl enerji verir? Araştırmalar, stresli durumlarda zihinsel yorgunluğu azaltmaya ve hafıza dahil bilişsel işlevlere yardımcı olabileceğini göstermektedir. L-tirozinin uyarıcı etkileri olduğu söylenir, bu nedenle tirozin takviyesinin uyku eksikliği çekenlere fayda sağladığı gösterilmiştir. Tirozin bilişsel faydalar sağlasa da, insanlarda fiziksel ve zihinsel performansı artırabileceğini gösteren kesin bir araştırma yoktur ve bu nedenle bu konuda daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
3. Fenilketonüri Olanlara Yardımcı Olabilir
Fenilketonüri (PKU), fenilalanin hidroksilaz enziminin oluşturulmasına yardımcı olan gendeki bir kusurun neden olduğu nadir bir genetik durumdur. Vücut bu enzimi, fenilalanini nörotransmitterler oluşturmak için kullanılan tirozine dönüştürmek için kullanır. Ancak, bu enzim olmadan vücudunuz fenilalanini parçalayamaz ve vücutta birikmesine neden olur. PKU’yu tedavi etmenin birincil yolu, fenilalanin içeren yiyecekleri sınırlayan özel bir diyet uygulamaktır. Ancak, tirozin fenilalaninden yapıldığı için, PKU’lu kişilerde tirozin eksikliği olabilir ve bu da davranış sorunlarına katkıda bulunabilir. Tirozin takviyesi, bu semptomları hafifletmek için kullanılan bir alternatif olarak görülse de, bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
4. Sağlıklı Kiloyu Destekleyebilir
L-tyrosine kilo verdirir mi? L-tirozin takviyelerinin metabolizma üzerindeki etkileri nedeniyle kilo kaybına yardımcı olduğuna inanılmaktadır. Ancak, “L-tirozinin kilo kaybını desteklemeye yardımcı olduğunu gösteren özel bir çalışma yoktur.” Ancak bazı çalışmalar kırmızı biber, yeşil çay ve kafein gibi diğer doğal yağ yakıcı maddelerle birlikte kullanıldığında, L-tirozinin kilo kaybını sağlamak için daha da etkili olduğunu göstermektedir.
5. Tiroid Sağlığını Destekleyebilir
L-tyrosine bir tür tiroid hormonu olan tiroksin üretmek için kullanılır. Tiroksin, tiroid bezi tarafından kan dolaşımına salgılanan ana hormondur ve metabolizmayı düzenlemeye ve T3 ve T4 tiroid hormonlarının seviyelerini kontrol etmeye yardımcı olur. Yeterli tiroksin üretmek önemlidir çünkü bu, yavaş metabolizma, yorgunluk, kilo alımı, kabızlık, ruh hali değişimleri ve halsizlik gibi semptomları azaltmaya yardımcı olur. Öte yandan, hipertiroidizm gibi aşırı aktif tiroid ile karakterize tiroid rahatsızlıkları olan kişiler tirozin almamalıdır çünkü bu, tiroksin seviyelerini çok fazla artırabilir ve bu da ilaçların rolüne müdahale edebilir ve semptomları kötüleştirebilir.
L-Tyrosine Yan Etkileri
Tirozin çoğu insan için güvenli olsa da yan etkilere neden olabilir ve ilaçlarla etkileşime girebilir. Bazı kişilerin tirozin alımından dolayı mide bulantısı, baş ağrısı, yorgunluk ve mide ekşimesi gibi sindirim sorunlarını içerebilen yan etkiler yaşaması mümkündür. L-tyrosine takviyeleri tiroid ilaçları, bazı antidepresanlar ve parkinson hastalığı tedavisinde kullanılan bazı ilaçlarla etkileşime girebileceğinden, bu kişilerin birçok takviyede olduğu gibi bu takviyeyi de kullanmaktan kaçınmaları ve doktorları ile görüşmeleri önemlidir.
L-Tyrosine Nasıl Kullanılır?
Tirozin, protein tozu formunda, kapsül formunda mevcuttur ve bazı egzersiz takviyelerinde bulunur. l-tyrosine, bir takviye olarak serbest form amino asit veya N-asetil L-tirozin (NALT) olarak mevcuttur. NALT, serbest formdaki muadilinden daha suda çözünür, ancak vücutta tirozine dönüşüm oranı düşüktür. Bu, aynı etkiyi elde etmek için tirozinden daha büyük bir NALT dozuna ihtiyacınız olacağı anlamına gelir ve bu da serbest formu tercih edilen seçenek haline getirir. Tirozin, egzersiz performansı üzerindeki faydaları kesin olmasa da, genellikle egzersizden 30-60 dakika önce 500-2.000 mg dozlarında alınır. Vücut ağırlığının kg başına 100-150 mg aralığında dozlarda alındığında, fiziksel olarak stresli durumlarda veya uyku yoksunluğu dönemlerinde zihinsel performansı korumak için etkili görünmektedir.
L-tyrosine ne zaman kullanılır? Diğer amino asitlerin tüketilmesi emilimini engelleyebileceğinden aç karnına yemek yemeden alınmalıdır. Uyarıcı olabileceği ve potansiyel olarak uykululuğu azaltabileceği için, akşam yatmadan önce değil (özellikle büyük miktarlarda) sabah alınması en iyisidir. Bununla birlikte yüksek dozlar gastrointestinal rahatsızlığa neden olabilir.
İlginizi Çekebilir
Tirozin, çeşitli nedenlerle kullanılan popüler bir besin takviyesidir. L-tyrosine faydaları arasında yorgunluk, depresyon, ruh hali değişimleri, konsantrasyon sorunları ve kilo alımıyla mücadele yer alır. Tirozinin birçok faydası olmasına rağmen, bu konuda daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Tirozin takviyesinin, yüksek dozlarda bile güvenli olduğu gösterilmiştir, ancak belirli ilaçlarla etkileşime girme potansiyeli vardır ve bu da dikkatli olmayı gerektirir.
