Balkabağı, muhtemelen sonbaharın ve yaklaşan kışın en sembolik sebzelerinden birisidir. Aslında balkabağını genellikle sebze olarak düşünsek de, bilimsel olarak bir meyvedir. Botanik açıdan balkabağı kabakgiller (Cucurbitaceae) bitki ailesinin bir üyesidir, yani kavun, karpuz, salatalık gibi meyvelerle akrabadır. Bununla birlikte, balkabağı beslenme ve mutfakta kullanımı açısından bir meyveden çok sebze olarak kabul edilir. En büyük A vitamini kaynaklarından biri olduğu ve ayrıca diğer antioksidanlar ve lif gibi besinler açısından zengin olduğu düşünüldüğünde, balkabağı faydaları arasında cilt ve göz sağlığını destekleme, kan basıncını sağlıklı tutma ve hatta belirli kanser türleriyle savaşma yeteneği yer alır. Balkabağını tatlılardan salatalara, çorbalardan hamur işlerine kadar kullanmanın birçok yolu vardır. İşte balkabağının faydaları, besin değeri ve çok daha fazlası yazımızda.
Balkabağı Faydaları
Balkabağı lezzetli tadının ötesinde oldukça besleyici yoğun bir besindir. Kalorisi düşüktür ancak vitamin ve mineraller açısından zengindir ve bunların tümü balkabağının etli kısmında, tohumlarında ve öz suyunda bulunur. Peki balkabağı faydaları nelerdir? İşte balkabağını beslenmenize dahil etmeniz için beş neden;
1. Son Derece Besleyicidir
Yaklaşık %94’ü su olan balkabağının kalorisi düşük olmasına rağmen vitamin ve mineraller açısından oldukça zengindir. Aynı zamanda, vücudunuzun A vitaminine dönüştürdüğü bir karotenoid olan harika bir beta karoten kaynağıdır. Bir kase haşlanmış balkabağı besin değerleri şunları içerir;
- Kalori: 49
- Yağ: 0.2 gram
- Protein: 2 gram
- Karbonhidrat: 12 gram
- Lif: 3 gram
- A Vitamini: Günlük ihtiyacın %245’i
- C Vitamini: Günlük ihtiyacın %19’u
- Potasyum: Günlük ihtiyacın %16’sı
- Bakır: Günlük ihtiyacın %11’i
- Manganez: Günlük ihtiyacın %11’i
- B2 Vitamini (Riboflavin): Günlük ihtiyacın %11’i
- E Vitamini: Günlük ihtiyacın %10’u
- Demir: Günlük ihtiyacın %8’i
Ayrıca balkabağı az miktarda magnezyum, fosfor, çinko, folat ve çeşitli B vitaminleri içerir. Bununla birlikte oldukça besleyici olan kabak çekirdeği de demir, çinko, magnezyum, fosfor, amino asitler ve hatta fenolik bileşikler, E vitamini ve karotenoidler gibi bazı antioksidanlar açısından zengindir.
2. Yüksek Antioksidan İçeriğine Sahiptir
Serbest radikaller, vücudunuzun metabolik süreci tarafından üretilen moleküllerdir. Son derece kararsız olmalarına rağmen, zararlı bakterileri yok etmek gibi yararlı rolleri vardır. Bununla birlikte, vücudumuzda fazla miktarda bulunan serbest radikaller, kalp hastalığı ve kanser dahil olmak üzere kronik hastalıklarla bağlantılı olan oksidatif stres adı verilen bir durum yaratır. Balkabağı, hücrelerinizi serbest radikallerin neden olduğu hasara karşı koruyabilecek antioksidanlar olan alfa-karoten, beta-karoten, beta-kriptoksantin gibi bileşenler içerir.
3. Bağışıklık Sistemini Güçlendirir
Balkabağı, bağışıklık sisteminizi güçlendirebilecek besinlerle yüklüdür. Birincisi, vücudunuzun A vitaminine dönüştüğü beta-karoten bakımından zengindir. Araştırmalar, A vitamininin bağışıklık sisteminizi güçlendirebileceğini ve enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor. Tersine, A vitamini eksikliği olan kişilerin bağışıklık sistemi daha zayıf olabilir. En yüksek A vitamini içeren besinler ile ilgili bilgi almak için buradaki yazıya göz atabilirsiniz. Balkabağı ayrıca beyaz kan hücresi üretimini arttırdığı, bağışıklık hücrelerinin daha etkili çalışmasına yardımcı olduğu ve yaraların daha hızlı iyileşmesini sağladığı gösterilen C vitamini bakımından da zengindir. A ve C vitamininin yanı sıra balkabağı aynı zamanda bağışıklığı güçlendirmeye yardımcı olan iyi bir E vitamini, demir ve folat kaynağıdır. Bağışıklık sistemini güçlendiren besinler hakkında bilgi almak için buradaki yazıyı inceleyebilirsiniz.
4. Göz Sağlığını Destekler
Görme yeteneğinin yaşla birlikte azalması oldukça yaygındır. Ancak, doğru besinleri tüketmek görme kaybı riskini azaltabilir. Beta karoten, balkabağına turuncu rengini veren bir tür karotenoid antioksidandır. Beta karoten içeriği vücudunuza gerekli A vitaminini sağlar. Araştırmalar, A vitamini eksikliğinin çok yaygın bir körlük nedeni olduğunu göstermektedir. Balkabağının yüksek A vitamini, lutein ve zeaksantin içeriği, yaşla birlikte daha sık görülen görme kaybına karşı gözlerinizi koruyabilir. Ayrıca, antioksidan görevi gören ve serbest radikallerin göz hücrelerine zarar vermesini önleyebilen iyi miktarda C ve E vitaminleri içerir.
5. Düşük Kalorilidir
Balkabağı, besin açısından yoğun bir gıda olarak kabul edilir. Bu, besinlerle dolu olmasına rağmen inanılmaz derecede düşük kalorili olduğu anlamına gelir. Bir bardak haşlanmış balkabağı (245 gram) 49 kaloridir ve yaklaşık %94’ü sudan oluşur. Basitçe söylemek gerekirse, balkabağı kilo verme dostu bir besindir çünkü pirinç ve patates gibi diğer karbonhidrat kaynaklarından daha az kaloriye sahiptir. Aynı zamanda, balkabağı iştahınızı bastırmaya yardımcı olabilecek iyi bir lif kaynağıdır.
6. Bağırsak Sağlığını Destekler
Özellikle lif bakımından zengin besinler, kabızlığı önlemeye, bağırsak sağlığını ve sindirim sistemini desteklemeye yardımcı olur. Yüksek lifli beslenmenin bir başka yararı da, kendinizi tok hissetmenize, kalori alımınızı daha kolay kontrol etmenize ve kilonuzu yardımcı olmasıdır. 1 su bardağı haşlanmış balkabağı yaklaşık 3 gram lif içeriği ile mükemmel bir kaynaktır. Balkabağı ayrıca bir tür çözünür lif olan pektin açısından da zengindir. Pektin, bağırsaktaki sağlıklı probiyotik bakterileri beslemeye yardımcı olan doğal bir prebiyotiktir. Prebiyotik içeren besinler hakkında detaylı bilgi almak için buradaki yazıyı inceleyebilirsiniz.
7. Kanser Riskini Düşürebilir
Kanser, hücrelerin anormal şekilde büyüdüğü ciddi bir hastalıktır. Kanser hücreleri, hızla çoğalmalarına yardımcı olmak için serbest radikaller üretirler. Balkabağı, antioksidan etkiye sahip bileşikler olan karotenoidler ve vitaminler bakımından zengindir. Bu bileşikler serbest radikallerin neden olduğu hasarı önlemeye yardımcı olur ve mide, pankreas, prostat ve meme kanseri gibi belirli kanser türlerinin riskini azaltabilir.
8. Kalp Hastalığı Riskini Azaltabilir
Balkabağı kalp sağlığını destekleyen potasyum, C vitamini ve lif bakımından zengindir. Her bir bardak pişmiş balkabağı, günlük potasyum ihtiyacının yaklaşık %16’sını karşılar. Bol miktarda potasyum tüketmek, yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve felç geçirme riskini azaltmak gibi faydalar sunar. Bununla birlikte lif, sağlıklı kolesterol düzeylerini yükseltirken, C vitamini oksidatif strese karşı savunma sağlar.
9. Cilt İçin Balkabağı Faydaları
Balkabağı, cildiniz için harika olan besinlerle doludur. Birincisi, vücudunuzun A vitaminine dönüştüğü beta karoten gibi karotenoidler bakımından zengindir. Aslında, bir bardak (245 gram) pişmiş balkabağı, A vitamini için günlük ihtiyacınızın %245’ini karşılar. Beta karoten gibi karotenoidler cilt hücrelerinin zararlı UV ışınlarından kaynaklanan hasarlara karşı korunmasına yardımcı olarak doğal bir güneş kremi görevi görür. Balkabağı, sağlıklı bir cilt için gerekli olan C vitamini açısından da zengindir. Cildinizi güçlü ve sağlıklı tutan bir protein olan kolajen üretimi için vücudunuzun bu vitamine ihtiyacı vardır. Ayrıca balkabağı, UV ışınlarına karşı cilt savunmasını arttıran, akne ve kırışıklık gibi cilt sorunları riskini azaltan lutein, zeaksantin, E vitamini ve daha birçok antioksidan içerir.
Bal Kabağı Nasıl Tüketilmeli?
Dünya çapında birçok mutfakta kullanılan balkabağı özellikle tarçın, zencefil, zerdeçal ve karabiber gibi baharatlarla iyi eşleşir. Balkabağı hem içecek, hamur işi, muhallebi ve marmelat gibi tatlı tariflere, hem de çorba, makarna salata gibi tuzlu tariflere oldukça uygundur. Balkabağı çok sert bir kabuğa sahiptir, bu nedenle dilimlemek biraz çaba gerektirir. Kestikten sonra, tohumları ve lifli kısımları çıkarın, ardından balkabağını dilimleyip ya da dilimledikten sonra daha küçük parçalara ayırıp tüketebilirsiniz. Birçok insana göre balkabağını tüketmenin en kolay yolu üzerine biraz tuz ve karabiber serpip fırında kızartmak ya da özellikle kış aylarında balkabağı çorbası yapmaktır. Balkabağı özellikle tarçın, zencefil, kakule, zerdeçal, hindistan cevizi, vanilya ve karabiber gibi baharatlarla iyi eşleşir. Ayrıca balkabağı smoothie’lerde, yulaf ezmesinde, kek ya da ekmek gibi hamur işi tariflerinde de kullanılabilir. Bununla birlikte balkabağının tohumları da başka birçok fayda sağlayan besinlerle dolu olduğundan kurutularak ya da fırınlanarak birçok farklı tarife eklenebilir.
İlginizi Çekebilir
Balkabağı faydaları ve içerdiği vitaminler, mineraller ve antioksidanlar açısından inanılmaz derecede sağlıklı olsa da, balkabağı içerikli abur cuburlar, içecekler ve şekerlemeler ilave şeker içerdiklerinden aynı sağlık yararlarını sunmazlar. Lezzetli ve çok yönlü bir besin olan balkabağını hem tatlı hem de tuzlu yemeklerde beslenmenize eklemeniz çok kolaydır.