Size bazı yiyeceklerin depresyondan, sızdıran bağırsak sendromuna kadar birçok rahatsızlığı tedavi etmeye yardımcı olabileceğini söylesek? İşte GAPS diyeti tam da bunu iddia ediyor. Artık yapılan araştırmalar sayesinde, bağırsak ve beyin arasında doğrudan bir bağlantı olduğunu ve birçok yaygın sağlık sorununun bağırsakta olup bitenlere bağlanabileceğini biliyoruz. Buna gıda intoleransları, otoimmün hastalıklar, kilo sorunları, cilt rahatsızlıkları, sindirim bozuklukları, depresyon, otizm ve kalp hastalıkları da dahildir. “Bağırsak ve psikoloji sendromu” anlamına gelen GAPS diyeti, bağırsak sağlığının genel fiziksel ve zihinsel sağlıkla bağlantılı olduğu fikrini savunuyor. Bu teoriye göre, bağırsak sağlığının iyileştirilmesi diğer sağlık koşullarını iyileştirebilir. Belirli yiyecekleri yemeyi ve bazı yiyeceklerden kaçınmayı içeren GAPS diyeti, otizm gibi beyni etkileyen rahatsızlıkları olan kişiler için doğal bir tedavi olarak tanıtıldı. GAPS diyeti nedir nasıl uygulanır? GAPS diyeti aşamaları nelerdir? merak ediyorsanız, işte tüm bilmeniz gerekenler.
GAPS Diyeti Nedir Nasıl Uygulanır?
GAPS diyeti olarak da bilinen Bağırsak ve Psikoloji Sendromu Diyeti, iltihaplı bağırsak hastalığı, sızdıran (geçirgen) bağırsak sendromu, otizm, depresyon, anksiyete ve otoimmün hastalıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan terapötik bir diyettir. GAPS diyetini icat eden Dr. Natasha Campbell-McBride, yetersiz beslenmenin ve sızdıran bağırsakların veya artan bağırsak geçirgenliğinin birçok psikolojik, nörolojik ve davranışsal soruna neden olabileceğine inanıyor. Geçirgen bağırsak sendromu belirtileri ile ilgili bilgi almak için buradaki yazıyı inceleyebilirsiniz.
GAPS diyetinin özünde, insanlar için sindirimi zor olan ve bağırsak florasına veya bağırsak astarına zarar verebilecek gıdalardan kaçınmalarını ve onları, bağırsakların iyileşmesine yardımcı olan, besin açısından zengin yiyeceklerle değiştirmelerini içerir. GAPS protokolü, bağırsakları iyileştirmek, toksinlerin kan dolaşımına girmesini önlemek ve vücuttaki “toksisiteyi” azaltmak için tasarlanmıştır.
GAPS Diyeti Nasıl Uygulanır?
GAPS diyetini uygulamak için sızdıran bağırsağa katkıda bulunabilecek tüm yiyecekleri kesmeniz ve yerine sindirimi kolay, besleyici yoğun gıdalar eklemeniz gerekir. Geçirgen bağırsak sendromunu önlemenin yolları hakkında bilgi almak için buradaki yazıya göz atabilirsiniz. GAPS diyetinde uzak durulması gereken yiyecekler şunlardır;
- Tahıllar
- Pastörize süt ürünleri
- Nişastalı sebzeler
- Rafine karbonhidrat
- Şekerli yiyecekler
- İşlenmiş gıdalar
GAPS diyetinin üç aşaması vardır ve tamamlanması 2 yıla kadar sürebilir. Birinci aşama en kısıtlayıcı olan altı farklı aşamadan oluşur ve diyet ilerledikçe, GAPS diyeti listesine daha fazla yiyecek eklenir.
GAPS Diyeti Aşamaları
GAPS diyeti üç ana aşamadan oluşur;
- GAPS giriş diyeti
- Tam GAPS diyeti
- Yeniden giriş aşaması
1. GAPS Giriş Diyeti
“Bağırsak iyileşme aşaması” olarak giriş aşaması, çoğu yiyeceği ortadan kaldırdığı için diyetin en yoğun kısmıdır. GAPS giriş diyeti altı aşamaya ayrılmıştır;
- Aşama 1: Ev yapımı kemik suyu, fermente sebze ve meyve suları, probiyotik gıdalar, zencefil, ballı nane veya papatya çayı için. Süt intoleransı olmayan kişiler pastörize edilmemiş, ev yapımı yoğurt veya kefir yiyebilirler.
- Aşama 2: Çiğ, organik yumurta sarısı, ev yapımı yağ, et, balık veya sebzelerle yapılan güveçler. Gerçek “organik yumurta” nasıl anlaşılır? bilgi almak için buradaki yazıyı inceleyebilirsiniz.
- Aşama 3: Önceki tüm yiyecekler artı olarak avokado, lahana turşusu gibi fermente sebzeler, ve probiyotik takviyeler eklenebilir.
- Aşama 4: Kavrulmuş veya ızgara etler, soğuk preslenmiş zeytinyağını, taze sıkılmış sebze suyu.
- Aşama 5: Pişmiş elma püresi, marul ve soyulmuş salatalık gibi çiğ sebzeler ve az miktarda taze meyve tüketebilirsiniz, ancak turunçgillerden uzak durun.
- Aşama 6: Bu son aşamada turunçgiller de dahil olmak üzere daha fazla çiğ meyve tüketebilirsiniz.
GAPS giriş diyeti, yiyecekleri küçük miktarlardan başlayıp kademeli olarak artırmanızı gerektirir. Oldukça kısıtlayıcı olan ve birkaç haftadan bir yıla kadar sürebilen bu aşama, bağırsakları iyileştirmeyi ve sindirim semptomlarını hızla azaltmayı amaçlamaktadır. GAPS giriş diyeti tamamlandığında, tam GAPS diyetine geçebilirsiniz.
2. Tam GAPS Diyeti
GAPS diyeti sırasında tüm tahıllardan, şekerlerden, nişastalı sebzelerden, rafine karbonhidratlardan ve işlenmiş gıdalardan kaçınmanız gerekir. Tam GAPS diyeti, diyetin bakım aşaması olarak kabul edilir ve 1.5-2 yıl arasında sürer.
Tam GAPS diyeti listesindeki yiyecekler şunları içerir;
- Organik yumurtalar
- Taze et, balık ve kabuklu deniz ürünleri
- Zeytinyağı, hindistan cevizi yağı gibi doğal yağlar
- Taze sebzeler ve meyveler
- Kefir, ev yapımı yoğurt ve lahana turşusu gibi fermente yiyecekler
Tam GAPS diyetini uygulayan kişilere ayrıca şunlar da tavsiye edilir;
- Mümkün olduğunca organik yiyecekler kullanın.
- Tüm konserve, işlenmiş ve paketlenmiş gıdalardan kaçının.
- Her öğünde kemik suyu tüketin.
- Yemekle birlikte meyve yemekten kaçının.
- Her öğünde fermente gıdalar tüketmeye çalışın.
- Tüm proteinli yiyecekleri sebzelerle birleştirin.
3. Yeniden Giriş Aşaması
Kişiler en az 6 ay boyunca normal sindirim ve bağırsak hareketleri yaşadıktan sonra yeniden giriş aşamasına geçmeyi seçebilirler. GAPS diyetinin son aşaması, birkaç ay boyunca gıda maddelerinin kademeli olarak yeniden beslenmeye dahil edilmesini içerir. Diyet, küçük porsiyonlarla başlamanızı önerir ve sindirim sorunu fark etmezseniz, porsiyonlarınızı kademeli olarak artırabilirsiniz. Diyet, sırayı veya eklemeniz gereken yiyecekleri tam olarak detaylandırmaz. Bununla birlikte patates ve glutensiz tahıllarla başlamanız gerektiğini belirtir. GAPS diyetini tamamladıktan sonra, birçok kişi rafine edilmiş, yüksek oranda işlenmiş gıdalardan kaçınmaya devam ediyor.
İlginizi Çekebilir
Bazı insanlar GAPS diyetinin hem bağırsak sağlığını iyileştirmede hem de çeşitli rahatsızlıkları tedavi etmede faydalı olduğunu düşünür. Bununla birlikte diyet son derece kısıtlayıcıdır ve buna bağlı kalmayı çok zorlaştırır. GAPS diyetinin yararları hakkında sınırlı araştırma vardır ve iddiaların çoğu bilimsel çalışmalarla desteklenmediğinden, birçok sağlık uzmanı tarafından eleştirilmiştir. GAPS diyetini uygulamak istiyorsanız, beslenme ihtiyaçlarınızı karşıladığınızdan emin olabilmeniz için bir sağlık uzmanından yardım ve destek alın.
